Milieudefensie (35.000 leden) zet zich al 29 jaar in voor een beter milieu. Milieudefensie voert campagnes gericht op het behoud van de open groene ruimte, voor veilig en gezond voedsel en voor de Autovrije Zondag. De vereniging is bekend vanwege de activiteiten rond Schiphol die het vliegverkeer ter discussie stellen.

De 106 lokale afdelingen van Milieudefensie houden zich bezig met milieuvoorlichting, beleidsbe‹nvloeding, juridische procedures en vooral ook ludieke acties, zoals op de Niet-Winkeldag. Ze brengen ook veel lokale problematieken op de agenda en dragen oplossingen daarvoor aan.

In internationaal verband is Milieudefensie georganiseerd in het Friends of the Earth-netwerk.

Milieudefensie, Postbus 19199, 1000 GD Amsterdam. Tel. 020-6262620. E-mail . Fax 020-5507310. Internet www.milieudefensie.nl. Voor info over lokale activiteiten (zoals de Niet-Winkeldag): tel. 020-5507355. E-mail [email protected].

De afvalhopen groeien in de wegwerpcultuur

Door Trix Kruger
(Vereniging Milieudefensie)

Om te laten zien welke samenleving zij wensen zijn veel van de plaatselijke groepen van Milieudefensie elk jaar in de weer met de organisatie van de Niet-Winkeldag eind november. De Niet-Winkeldag is voor sommigen een ingewikkeld onderwerp om actie over te voeren. Vaak komen er reacties uit het publiek als: 'wat maakt het uit wat ik doe' of 'mag ik dan niks meer?!' Volgens het RIVM bleek enkele jaren geleden dat er veel meer milieuwinst te bereiken valt door individueel milieubewust gedrag dan door de Nederlandse industrie en politiek samen werd bereikt. Deze trend wordt doorgezet door juist als individu ook te letten op kleine dingen, telkens als je (n)iets koopt. Je kunt je afvragen: als ik dit koop heeft dat voor mens, dier en milieu het volgende effect (bv. iets is vervaardigd met kinderarbeid).
Voor die effecten zou je als consument de verantwoordelijkheid meer kunnen nemen, door tijdens de koop te overwegen het niet te kopen, omdat je bijvoorbeeld kinderarbeid onaanvaardbaar vindt en niet vindt opwegen tegen het genot of nut van de aankoop. Je bent zelf verantwoordelijk voor de consequenties van je gedrag. Die consequenties zijn er, ongeacht of iemand bereid is erover te willen nadenken.

Plaatselijke activiteiten

De Niet-Winkeldag speelt zich voornamelijk af tussen het winkelend publiek op straat. Er worden activiteiten georganiseerd zoals een binnenstadexcursie gericht op cultuur en natuur in het winkel- en woongebied, ruil- en weggeefkraampjes, cadeautjes die niet in geld uit te drukken zijn worden weggegeven, kunstwerken van afval, enzovoort. Elk jaar worden nieuwe actievormen toegepast, zoals acts met steltlopers die koopverslaafden en reclamehelden uitbeelden (Milieudefensie Groningen, Geldrop en Rotterdam), of de beroemde zitkameract: hier zitten de actievoerders relaxed in hun luie stoelen met een lekker bakkie het gestresste winkelende publiek te bekijken (Milieudefensie Utrecht en Nijmegen).

Tips voor de Niet-Winkeldagactie

Door Trix Kruger
(Vereniging Milieudefensie)

Een zogenaamde 'niet-boodschap' wordt vaak verkeerd onthouden; mensen onthouden een 'niet-boodschap' vaak juist omgekeerd (door het woord 'niet'). Bovendien wekt een 'niet-boodschap' vaak weerstanden op bij degene op wie de actie gericht is. Niemand hoort graag wat anderen niet leuk vinden aan zijn of haar gedrag. Je wilt liever weten wat dan wel gewenst is.
Mede daarom is de naam 'Niet-Winkeldag' vaak bekritiseerd. De oorsprong van de naam ligt echter in Buy Nothing Day (Koop Niets Dag). Dit klinkt al veel pro-actiever. En aangezien de Niet-Winkeldag in Nederland al een zekere naam heeft opgebouwd is het handiger om die bekendere naam te behouden.

Wat willen we?

Tijdens het actievoeren kun je echter w‚l letten op die 'niet-boodschappen' die verkeerd kunnen overkomen bij het publiek. Je kunt beter vertellen wat je w‚l wilt, dan steeds te melden wat je niet wilt.

• Wat is de beste optie om de wegwerpcultuur de wereld uit te helpen of ter discussie te stellen op een ludieke manier?
• Wat voor samenleving wil je? Hoe wil je het hebben?
• Wees concreet in alle uitingen (pers, flyers, advertenties, gesprekken met het publiek) op de Niet-Winkeldag. Dan zal het publiek eerder achter je gaan staan. En breng het op een manier waar je gewoon niet tegen kunt zijn, bijvoorbeeld:
• wij willen een product waarvan je weet dat het op een eerlijke manier geproduceerd is.
• Wij wensen inzicht in de herkomst van producten die we kopen.
• We willen het beste dat er is en dat is mens-, milieu- en diervriendelijk!

  Het beste

  Noem alles waar je voor staat 'de beste optie', het woord 'alternatief' klinkt erg tweederangs, wordt ook altijd in tweede instantie genoemd alsof het eerder genoemde het beste is. Breng jouw punt in als allerbeste, je staat er toch voor?! Leg uit waarom. Door assertief te laten zien waar je voor staat, wek je meer respect en dat is terecht.