Dit kunt u doen

• Koop alleen wat u werkelijk nodig hebt
• Probeer de vakuilen van reclame een andere 'lokkertjes' te doorzien
• Let op de keurmerken die garant staan voor biologische en sociaal-eerlijke producten: EKO, Fair Trade en Max Havelaar.
• Koop eens wat vaker tweedehands
• Laat kapotte spullen repareren
• Ga niet elke dag 'uit winkelen'. Er zijn veel leukere, minder kostbare hobbies.

  ---

Consumeren: iedereen doet 't

Door Marta Resink

Bij een ongestoorde kringloop wordt afval weer grondstof. Dit proces kan in principe eindeloos doorgaan. Organisch afval dient als voedsel voor dieren, kleine organismen en als compost. Uit afgedankte grondstoffen kunnen weer nieuwe producten worden gemaakt. Bij voedsel is de natuurlijke kringloop het duidelijkst zichtbaar: we verbouwen en oogsten gewassen en eten die op. Wat overblijft of wat we uitpoepen wordt compost of mest, en dient als voedingsstof voor nieuwe gewassen. Zon en water geven (gratis) energie en groeikracht.
Bij het fabriceren van goederen is de kringloop een stuk minder zichtbaar. Elk product wordt gemaakt van grondstoffen. Met behulp van energie, menselijke creativiteit, vernuft en techniek worden de meest uiteenlopende producten gefabriceerd. En vroeg of laat worden al die producten afval. Onbewerkte grondstoffen kunnen na gebruik weer in de kringloop worden gebracht. Veelal echter worden grondstoffen zodanig (chemisch) bewerkt, samengevoegd of (genetisch) gemanipuleerd, dat ze niet meer in de natuurlijke kringloop passen. Het afval verteert niet, maar hoopt zich op. Of wordt bij hoge temperaturen verbrand in ovens.
Zo verspreiden natuurvreemde en allerlei giftige stoffen zich geleidelijk aan in het ecosysteem en veroorzaken een langzame vergiftiging van bodem, lucht en water. Ook de grondstoffenvoorraad wordt langzaam maar zeker uitgeput. Aardgas en aardolie bijvoorbeeld hebben er miljoenen jaren over gedaan om zich te vormen, en worden nu in korte tijd opgesoupeerd.

Gratis grondstoffen

De leverancier van al ons voedsel, onze energie en grondstoffen is de natuur, die ons haar producten gratis levert. Helaas fungeert die natuur ook als afvalbak voor ons afval en als opvangreservoir van onze vervuilde en vergiftigde lucht. De afvalbak zit overvol. En de uitstoot van (giftige) verbrandingsgassen in de atmosfeer heeft inmiddels zulke vormen aangenomen, dat de samenstelling van de dampkring rond de aarde aan het veranderen is. Met als gevolg: klimaatverandering!
Er is dus iets grandioos mis aan de aard ‚n de omvang van onze consumptie. Ons consumptiegedrag keert zich tegen onszelf. Tegen de natuur en tegen mensen. Het kan ook  nders: Niet m‚‚r, maar beter!

Genoeg voor iedereen

Kijkend naar de consumptiepatronen op wereldschaal, wordt een schrijnende tweedeling zichtbaar: twintig procent van de wereldbevolking (levend in het 'rijke Westen') verbruikt 86 procent van de wereldvoorraden energie en grondstoffen. En levert ook een evenredig aandeel in de vervuiling. Driekwart van de wereldbevolking met het doen met slechts 14 procent van het totaal beschikbare. Honger, armoede en schaarste in grote delen van de wereld zijn niet zozeer het gevolg van gebrek, maar veel meer van een ongelijke verdeling op wereldschaal. Nog steeds brengt de aarde voldoende voedsel en grondstoffen voort om ieder mens, in redelijkheid, een voldoende levensstandaard te bieden. Het is gewoon een kwestie van eerlijk(er) delen en zorgvuldig omgaan met de rijkdommen die de aarde biedt. Dat is een eerste reden om ons te matigen in onze consumptie, vooral in het 'rijke Westen', waar ook Nederland deel van uitmaakt.

Consuminderen: iedereen kan 't!

Iedereen kan vandaag beginnen met consuminderen, individuele consumenten, bedrijven en overheden. Consuminderen begint met het stellen van de vraag: wat draagt dit product bij aan het welzijn van alle mensen op de wereld en aan de instandhouding van de natuurlijke en culturele diversiteit op aarde?

Overheden hebben vooral de taak om afspraken te maken, ‚n na te komen, over duurzaam en ethisch verantwoorde productie en (wereld)handel, en om te zorgen voor een voor economische ontwikkeling die het welzijn van  lle mensen bevordert, met name ook in 'ontwikkelingslanden'.
De afspraken van het Klimaatverdrag en het Kyotoverdrag, over een forse vermindering van de uitstoot van 'broeikasgassen', vragen om een doortastend beleid en een helderde publieksvoorlichting over de noodzaak van energiebesparing.
En natuurlijk hoort de overheid zelf het goede voorbeeld te geven, door natuur, energie en grondstoffen te besparen waar het maar kan, door een consequent gebruik van biologische en ethisch-verantwoorde producten en door het voeren van een economisch beleid waarin het welzijn van mensen, en niet het geld, centraal staat.

Goede spullen

Bedrijven hebben een grote verantwoordelijkheid in de samenstelling van een duurzaam en sociaal verantwoord pakket producten en diensten. De term Niet meer, maar b‚ter, geldt zeker ook voor hen. Liever kleinere winkels met minder, maar wel kwalitatief goede spullen, dan mega-stores vol met 'meer van hetzelfde', of goedkope producten gemaakt door kinderhanden.
Klanten zouden erop moeten kunnen vertrouwen dat bij de totstandkoming van het product het milieu zo minimaal mogelijk is belast en dat er tijdens alle fasen van de productie sprake was van eerlijke prijzen en menswaardige werkomstandheden. Bedrijven zouden over al deze aspecten volledige openheid van zaken moeten geven.
Individuele consumenten zijn misschien wel de sterkste schakel in de consumptieketen, en hebben veel macht in handen. Om die macjt goed te gebruiken, moet je echter sterk in je schoenen staan!